د سارايوو تاريخي کتابتون؛ د خطي نسخو او قرآني خزانو ځاي(فیلم)
د ايکنا د راپور له مخې، د غازي خسرو بيګ کتابتون، چې ۴۸۸ کاله د بوسنيا او هرزګوينا په پلازمېنه سارايوو کې فعاليت کوي، په ۱۵۳۷ کال کې د عثماني سلطان دوم بايزيد لمسي، غازي خسرو بيګ لخوا جوړ شوی او د بالکان په سيمې کې یو تر ټولو زوړ کتابتون شمېرل کېږي.
دا کتابتون د ترکي، عربي او پارسي ژبو په لسګونو زره خطي نسخو، چې سلګونه کاله پخوانۍ دي، او همدارنګه د ورځپاڼو او مجلو يوه غني ټولګه لري.
د بوسنيا په وروستۍ جګړه کې، د دې ځای شرقیات انستيتوت باندې برید وشو او د کتابتون ۵۲۴۰ نادر خطي آثار په اور کې وسوځېدل او له مینځه ولاړل.
دا تاريخي کتابتون، چې په ۲۰۱۸ کال کې د يونسکو لخوا د نړۍ حافظې په فهرست کې شامل شو، په اسلامي علومو، طبيعي علومو، رياضي، هندسې، ستورپوهنې او طب کې خطي نسخې ساتي.
په غازي خسرو بيګ کتابتون کې د خطي نسخو دوه ډوله دي: لومړی، هغه خطي نسخې چې د بوسنيا او هرزګوينا د عالمانو پورې اړه لري، چې د بغداد او قاهرې د ديني مدرسو له علومو څخه برخمن شوي، او دويم، هغه اسلامي خطي نسخې چې د عالمانو، حاجيانو او سوداګرو لخوا له مکې، مدينې، قاهرې، بغداد او استنبول څخه دې کتابتون ته راوړل شوې دي.
په دې ځای کې تر ټولو زوړ اثر د امام محمد غزالي د «احياء علومالدين» خطي کتاب دی، چې په ۱۱۰۵ کال کې ليکل شوی او د نړۍ له تر ټولو زړو خطي آثارو څخه دی، چې له هغه کاپي شوې ده.
د غازي خسرو بيګ کتابتون د قرآن ۲۰ خطي نسخې لري، چې ځينې ئې په عثماني-ترکي، پارسي او ځينې نورې په بوسنيايي ژبو دي.
يو رنګين قرآن، چې د فاضل پاشا شريفاوويچ لخوا (چې په ۱۸۸۲ کال کې وفات شوی) ليکل شوی او په ۱۸۴۹ کال کې د يوه داغستاني مهاجر لخوا جوړ شوی، هم په دې کتابتون کې ساتل کېږي. دا مصحف د بوسنيا او هرزګوينا له مهمو کلتوري خزانو څخه شمېرل کېږي. په دغې ټولګه کې، تر ټولو زوړ خطي قرآن، د ايرانيو تذهيب شويو مينياتوري انځورونو سره، د عثماني حکومت د قوانينو په اړه ليکونه، اداري ليکونه او دې ته ورته مکتوبونه هم شته.
په دې ځای کې تر ټولو مهم ساتل شوی اثر د قرآن کريم يوه خطي نسخه ده، چې پارسي ژباړه لري او دغه اثر د اوولسمې پېړۍ پورې اړه لري.
https://iqna.ir/fa/news/4283328
